banner40

banner6

banner14

Prof. Dr. Özdoğan: "Bugünün sosyo-ekonomik temelleri Göbeklitepe’de atıldı”

İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Göbeklitepe’nin tek bir mekan olarak değil, kültür olarak algılanması gerektiğini belirterek, “Göbeklitepe’deki kırılmayı, günümüze kadar gelen sosyo-ekonomik yapının temelleri olarak adlandırılabiliriz” dedi.

EĞİTİM 27.03.2021, 17:01
Prof. Dr. Özdoğan: "Bugünün sosyo-ekonomik temelleri Göbeklitepe’de atıldı”
banner26

Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD)-Bursa Uludağ Üniversitesi Felsefe Bölümü ve Bursa Felsefe Kulübü paydaşlığında, bu yıl pandemi nedeniyle online gerçekleştirilen Açık Kapı Toplantıları Felsefe Söyleşileri’nin mart ayı konuğu, İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özdoğan oldu. Prof. Dr. Özdoğan, “Neden Göbeklitepe?” konulu bir sunum gerçekleştirdi. Göbeklitepe’nin insan uygarlık tarihinde bir kırılma noktası olduğunu ifade eden Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, şöyle konuştu:

“Göbeklitepe’deki kırılma, günümüze kadar gelen sosyo-ekonomik yapının temelleri olarak adlandırılabilir. Artı ürünün, artı değerin, kent, devlet, imparatorluk, miras hukukunun oluştuğu dönemlerdir bu dönemler. Ancak Göbeklitepe ile başlamıyor bunlar ama tetiği Göbeklitepe dönemi çekiyor.”

GÖBEKLİTEPE BİR YERLEŞİM YERİ...

Göbeklitepe’de kült alanların öne çıkarıldığını da hatırlatan Prof. Dr. Özdoğan, “Ancak burası bir yerleşim yeridir. Göbeklitepe’yi tek bir yer olarak değil, bölgenin kültür dönemi olarak almak gerek. Türkiye’de 20, Suriye ve Irak’ta 11 bölge var. Göbeklitepe’yi ilk inanç yeri olarak da görmek doğru değildir. 38 bin yıl önce de vardı, 20 bin yıl önce de kutsal mekanlara tanık oluyoruz” dedi.

Milattan önce 10 binli yıllarda başlayan Göbeklitepe kültürünün zamanla, tarım ve evcil hayvan gibi besin üretimini, ardından göçleri, kalabalık kentleri, bürokrasiyi, kent devletini, devlet ve imparatorluklara giden süreci başlattığını kaydeden Prof. Dr. Özdoğan, “Göbeklitepe’nin ilk başlarında avcı toplayıcılık var ancak sonra yeni bir yaşam başlıyor” dedi. “Göbeklitepe kültür bölgesinde geleneksel olmayan hızlı bir değişim arayan bir kültür var. Bu bize küreselleşen modelin neden olduğunu gösteriyor” ifadesini kullanan Prof. Dr. Özdoğan, şöyle devam etti:

“Göbeklitepe’nin getirdiği en önemli şeylerden biri mimarinin, yaşam alanın doğuşudur. Konaklamadan, köye geçiş başlamıştır. Barınağın yerine “ev” kavramı almıştır. Göbeklitepe ile alan mülkiyeti, yani aynı yerde oturma kavramı da geliyor. Bu da miras hukukunu gündeme getiriyor. Bu yola girdikten sonra halk-seçkinler ilişkisi de ortaya çıkıyor. Katmanlı toplum görülmeye başlıyor. Kutsalın mekana yansımasını da Göbeklitepe’de görüyoruz.

Göbeklitepe’de kutsal binalarda erkek kültürü öne çıkarılıyor. Göbeklitepe’deki halk yerleşiminde ise dişi figürleri görülebiliyor. Mezar anlayışında da farklılıklar vardır. Bazı mezarlarda yoksulluğu görebilirsiniz. Herkese aynı muamele yapılmadğı sosyal farklılıkların olduğu görülmektedir. Elitlerin pozitif rekabetini de görüyoruz. Bu durum da sanatı geliştirmiştir.

M.Ö. 7400’den sonra halk göçü yaşanıyor. Bu göçle Göbeklitepe kültürü de yayılmaya başlamıştır.. Halkın göçü olduğunu, dişi figürünün göçünden de anlıyoruz. Halkın sembolü batıya gitmiştir. Köylerin kalabalık kentlere dönüşmesi, işçi göçünü de getirmiştir. Artı değer ve kalabalık, kuralları koyan bürokrat sınıfını getirmiştir. Ulaşım devrimi yaşanıyor. Ardından paylaşım savaşları ve profesyonel ordu anlayışı başlıyor. Ticaret ve devlet oluşumları başlıyor. Bunların hepsi Göbeklitepe kültüründen çıkıyor.”

Toplantı, Prof. Dr. Özdoğan’ın, katılımcıların sorularını yanıtlamasıyla sona erdi.

banner9
#Prof. Dr. Mehmet Özdoğan #Göbeklitepe #BUSİAD #Bursa Uludağ Üniversitesi #Bursa Felsefe Kulübü
Yorumlar (0)
12
kapalı
banner5
banner36
Namaz Vakti 05 Mayıs 2024
İmsak 04:13
Güneş 05:51
Öğle 13:05
İkindi 16:57
Akşam 20:10
Yatsı 21:42
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 35 96
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Başakşehir 35 55
5. Beşiktaş 35 54
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 35 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 35 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 35 35
18. Hatayspor 35 34
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 33 57
4. Bodrumspor 33 56
5. Ahlatçı Çorum FK 33 56
6. Kocaelispor 33 55
7. Bandırmaspor 33 50
8. Boluspor 33 50
9. Gençlerbirliği 33 50
10. Erzurumspor 33 44
11. Manisa FK 33 40
12. Ümraniye 33 40
13. Keçiörengücü 33 39
14. Tuzlaspor 33 37
15. Adanaspor 33 36
16. Şanlıurfaspor 33 35
17. Altay 33 9
18. Giresunspor 33 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 36 78
4. Aston Villa 36 67
5. Tottenham 35 60
6. Newcastle 35 56
7. Chelsea 35 54
8. M. United 34 54
9. West Ham United 36 49
10. Bournemouth 36 48
11. Brighton 35 47
12. Wolves 36 46
13. Fulham 36 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Girona 34 74
3. Barcelona 34 73
4. Atletico Madrid 34 67
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 34 52
8. Valencia 34 47
9. Villarreal 34 45
10. Getafe 34 43
11. Deportivo Alaves 34 41
12. Sevilla 34 41
13. Osasuna 34 39
14. Las Palmas 34 37
15. Celta Vigo 34 34
16. Rayo Vallecano 34 34
17. Mallorca 34 32
18. Cadiz 34 26
19. Granada 34 21
20. Almeria 34 17