İMO plansız sanayileşme karşı harekete geçti

İMO Bursa Şubesi’nden yapılan açıklamaya göre;

İlk olarak 16.11.2023 tarihinde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından askıya çıkan, sonrasında eksiklikleri sebebi ile 29.11.2023 tarihinde tekrar aynı bakanlık tarafından askıdan indirilen ve yeni yapılacak Bursa anayasasının içinde değerlendirilmesi gerekirken, imar planları 22.04.2024 tarihinde incelenip tartışılmadan, alelacele aynı şekli ile tekrar askıya çıkartılmıştır. 2020 yılı Bursa 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının amacına, hedefine, koruma ve geliştirme ilkelerine aykırı olarak, öncelikle Bursa’nın anayasası yapılmadan, tüm kurumlar ve STK’ları içinde olmadan, şeffaflığın hiçe sayılarak gerçekleştirilen düzenlemeye itiraz ederek hazırlanılan dilekçe Çevre Şehir ve İklim Değişikliği Bursa İl Müdürlüğü’ne sunulmuştur. Açıklamanın devamında sürdürülebilir ve sağlıklı bir kentin tesisi için kısa vadeli ve günlük ihtiyaçların ötesinde bir vizyon ile kararların alınmasının son derece önemli olduğu vurgulandı.

İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu adına açıklamada bulunan Oda Başkanı Serdar Atilla Erdem:

“Bursa ili Kestel ilçesi Soğuksu ve Seymen mahallerinde Sanayi ve Depolama Alanı oluşturulması adına askıya çıkan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planına itirazımızı Bursa Valiliği Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bursa İl Müdürlüğü’ne yapmış bulunmaktayız. Bu yanlış karartan ivedilikle dönülmesi ve Bursa kentinin ve halkının menfaatlerinin göz önünde bulundurularak yeniden değerlendirilmesi talep edilmiştir” dedi.

İlgili dilekçe aşağıdaki gibidir.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlık makamının 27.10.23 tarih ve 7799666 Sayılı Olur’u ile 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 102. Maddesi uyarınca onaylanan Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahalleleri sınırları içinde kalan, TOKİ ve hazine taşınmazların bulunduğu alanda 11.10.2017 tarih ve 4650 sayılı Başbakanlık Makam Olur'unca TOKİ adına kamulaştırma işlemlerine başlanılan, kamulaştırma sahasında TOKi tarafından sanayi amaçlı imar planlarının yapılması ve akabinde imar uygulamasının yapılması, mahsuplaşmanın gerçekleştirilmesi ile kamulaştırmaya konu taşınmazların S.S İleri Teknoloji Sanayi Toplu Yapı Kooperatifine devri hususlarında TOKİ ile ilgili Kooperatif arasında 29.11.2017 tarihli protokolün imzalandığı, TOKİ tarafından ülke ekonomisine katkı sağlayacak, organize sanayi alanlarının geliştirilmesine yönelik hedef doğrultusunda Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahalleleri (1127 parsel ve çevresi) Sanayi Alanına ilişkin hazırlanan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değerlendirilmek üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunulduğu, Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahallerinde (1127 parsel ve çevresi) TOKİ tarafından hazırlanan "Sanayi ve Depolama Alanı" amaçlı Bursa İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği (H 22 plan paftası ve Plan Değişikliği Gerekçe Raporu) ile "Sanayi Alanı" amaçlı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve "E=1.00 ve Yençok= serbest" yapılaşma koşullu Sanayi Alanı amaçlı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı ve Plan Açıklama Raporları Cumhurbaşkanlığı 1 No’lu Kararnamesi'nin 97 (ğ) ve 102 maddesi ile 3194 sayılı Kanunun 9. Maddesi hükümleri uyarınca Bakanlığınızca onaylanarak ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtımının yapıldığı ve askıya çıkarılmak üzere dağıtımı yapılan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği, 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının, tekrar incelenerek değerlendirilmesi için ilan-askı sürecinin bu aşamada kesilmesine ihtiyaç duyulduğundan askı sürecinin sonlandırılması hususu ilgili kurum ve kuruluşlara bildirildiği, gerekli inceleme ve değerlendirmeler sonucunda Onaylı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ve Plan Değişikliği Gerekçe Raporu, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı (ÇDP-161033278) ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı paftaları ile plan açıklama (NİP-161033016) (UİP-161033017) raporlarının yeniden askıya çıkarılması uygun görülmüş olduğu Bakanlığınızın (Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü) 18.04.2024 tarih ve 9283549 sayılı yazısı ile bildirilmiş olup 22.04.2024 tarihinde İl Müdürlüğünüz ilan panosunda ve internet siteniz olan http://www.csb.gov.tr/iller/bursa web adresinde 1 (bir) ay süre ile askıya çıkarıldığını Şubemizce öğrenmiş bulunmaktayız.

Plan askı süresi içinde inceleme yapıldığında ise plan değişiklik gerekçesinin; “Ülke ekonomisine katkı sağlaması” ifade edildiği görülmektedir.

1/100.0000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre; Değişiklik öncesi “Diğer Tarım Alanı ve Tarımsal Niteliği Korunacak” olarak planlı iken Çevre Düzeni Planı değişikliği ile “Sanayi ve Depolama Alanı” olarak planlandığı belirtilmektedir. Yapılan bu plan değişikliği ile Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren Büyük Ova Koruma Alanı olarak tespit edilen “Yenişehir Ovası” bitişiğinde yer almakta olup yine alanın çevresinde ve içinde DSİ Bölge Müdürlüğü tarafından “Arazi Toplulaştırması yapıldığı askıya çıkan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ile Plan değişikliği açıklama raporunun Kurum görüşleri bölümünde yer almaktadır.

Oysa ki Çevre Düzeni Planları, kanun ve yönetmeliklerle tarif edilirken o ilin o Bölgenin Anayasası niteliğinde olduğu ve bu Anayasa yapılırken tüm Bakanlıkların ve Bakanlıklara bağlı İl Müdürlüklerinin İlde/Bölgede yer alan tüm meslek örgütleri ile sivil toplum örgütlerinin ve tüm il halkı ile çalıştaylar düzenleyip fikirleri ve görüşlerinin alınması gerekmekte olduğu İmar Kanunu ile Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde belirtilmektedir. Ancak onaylanan Çevre Düzeni Planı değişikliğinde sadece iki kurumun görüşünün alındığı onun dışında görüş alınmadığı tespit edilmişti.

Alınan görüşlerinde Plan değişikliği açıklama raporunda da yer almadığı bu nedenle de anlaşılacağı üzere Çevre Düzeni Planı Değişikliğine ilişkin hiçbir kurumdan görüş alınmadığı aşikârdır. Konu ile ilgili aynı zamanda gerekli olan araştırma ve analizinde yapılmadığı tespit edilmişti.

Ayrıca Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğ’inde Çevre Düzeni Planı’nda değişiklik yapılabilmesi için;

“Çevre Düzeni Planı ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü bozmayacak nitelikte, plan değişikliği yapılabilir.

Çevre Düzeni Planı değişikliklerinde;

a) Kamu yatırımlarına,

b) Çevrenin korunmasına,

c) Çevre kirliliğinin önlenmesine,

ç) Planın uygulanmasında karşılaşılan güçlükler ve maddi hataların giderilmesine,

d) Değişen verilere bağlı olarak planın güncellenmesine,

dair yeterli, geçerli ve gerekçeleri açık olan, altyapı etkilerini değerlendiren raporu içeren teklif ve talepler; idarece planın temel hedef, ilke, strateji ve politikaları kapsamında teknik ve yasal çerçevede değerlendirmeye alınarak sonuçlandırılır.” şeklinde ifade edilmesine rağmen Bakanlığınız tarafından DEĞİŞİKLİK YAPILAN ALANA İLİŞKİN “Altyapı Etkilerini Değerlendiren Rapor” yer almamaktadır.

Bu nedenledir ki onaylanan bu değişikliğin teknik ve bilimsel gerekçeler dikkate alınmadan yapıldığı görülmektedir. Teknik ve bilimsel gerekçeler dikkate alınarak yapıldığı takdirde söz konusu alanın tarımsal kullanımı sonucunda ülke ekonomisine katkısı ile sanayi alanı yapıldığı takdirde ülke ekonomisine katkısı ölçülmelidir. Ekonomik Değerlendirme -İnceleme yapılıp geçmiş yıllara ilişkin verilerin sunulduğu bir tablo ile bu doğrultuda gelecek yıllarda gerçekleşmesi muhtemel verilerden oluşturulan bir değerlendirme yapılması gerekirdi.

Ayrıca söz konusu bölgeye ilişkin 1/100000 Ölçekte İmar Planına Esas Jeolojik –Jeoteknik rapora rastlanılmamaktadır. (Alt ölçeklerde bulunmaktadır. Ancak konunun 1/100.000 Ölçekte yapılması gerektiği Bakanlığın internet sayfasında yer almaktadır)

Aynı şekilde yapılan Çevre Düzeni Planı değişikliği ile yürürlükteki 2020 yılı Bursa 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planının amacına, hedefine, koruma ve geliştirme ilkelerine aykırılık taşımaktadır.

1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planına göre;

Söz konusu alanda yapılan Nazım İmar Planı ile “Sanayi Tesis Alanı ve Sosyal ve Teknik Altyapı Alanları” olarak planlandığı belirtilmektedir.

Yapılan ve onaylanan Nazım İmar Planı, Organize Sanayi Bölgesi niteliğinde olduğu görülmektedir. Ayrıca üst ölçek olan Çevre Düzeni Planında Sanayi ve Depolama Alanı şeklinde planlanmış iken alt ölçek olan Nazım İmar planında Depolama Alanının olmaması Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinde ifade edilen Planlama Kademelenmesine uygun değildir.

Ayrıca Kurum görüşlerinin yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Şöyle ki;

İmar Planında yer alan, Sağlık Koruma bandının neye göre yapıldığı belirtilmemiş olup Sağlık Bakanlığı’nın yazısına görüşü de plan açıklama raporunda bulunmamaktadır.

Kurumlardan alınan görüşlerinin yeterli olmadığı, Plan açıklama raporlarında sadece bir iki kurumun görüşünün bulunduğunu, ayrıca Kurumlarda yer alan Müdürlük ve Daire Başkanlıklarından yalnızca bir tanesinden görüş alındığı görülmektedir. Örnek vermek gerekir se; Tarım ve Orman İl Müdürlüğünden sadece Tarım bölümünden görüş alındığı ancak söz konusu planlanan alanda ve çevresinde, etki alanında Orman Alanlarının olduğu net bir şekilde görülmektedir.

İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Raporunda yer alan Önlemli Alan olarak belirtilen alanlara ilişkin tedbirlerin plan notlarında yer alması gerekirken bunların olmadığı tespit edilmiştir.

Araştırma ve Analizlerin, Planlama İlke ve Esasları doğrultusunda yapılmadığı, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde özellikle analizlerin ve araştırmanın planlama alanı ve yakın çevresi şeklinde tanımlamaktadır. Oysaki burada öyle bir bilgi ve veri bulunmamaktadır.

Eşik Analizinin Yönetmelik çerçevesinde yapılmadığı,

Nazım İmar Planı Plan Açıklama Raporu ile Uygulama İmar Planı Plan Açıklama Raporunun aynı olduğu, bunun Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde belirtilen plan raporu maddesine uygun yapılmadığı,

1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planına göre;

Yine aynı şekilde;

Söz konusu alanda yapılan Uygulama İmar Planı ile “Sanayi Tesis Alanı ve Sosyal ve Teknik Altyapı Alanları” olarak planlandığı belirtilmektedir.

Yapılan ve onaylanan Uygulama İmar Planı Organize Sanayi Bölgesi niteliğinde olduğu görülmektedir. Ayrıca üst ölçek olan Çevre Düzeni Planında Sanayi ve Depolama Alanı şeklinde planlanmış iken alt ölçek olan Uygulama İmar planında Depolama Alanının olmaması Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinde ifade edilen Planlama Kademelenmesine uygun değildir.

Ayrıca Kurum görüşlerinin yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Şöyle ki;

Uygulama İmar Planında yer alan, Sağlık Koruma bandının neye göre yapıldığı belirtilmemiş olup Sağlık Bakanlığı’nın yazısına görüşü de plan açıklama raporunda bulunmamaktadır.

Kurumlardan alınan görüşlerinin yeterli olmadığı, Plan açıklama raporlarında sadece bir iki kurumun görüşünün bulunduğunu, ayrıca Kurumlarda yer alan Müdürlük ve daire başkanlıklarından yalnızca bir tanesinden görüş alındığı görülmektedir. Örnek vermek gerekirse; Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nden sadece Tarım bölümünden görüş alındığı ancak söz konusu planlanan alanda ve çevresinde, etki alanında Orman Alanlarının olduğu net bir şekilde görülmektedir.

İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Raporunda yer alan Önlemli Alan olarak belirtilen alanlara ilişkin tedbirlerin plan notlarında yer alması gerekirken bunların olmadığı tespit edilmiştir.

Araştırma ve Analizlerin, Planlama İlke ve Esasları doğrultusunda yapılmadığı, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinde özellikle analizlerin ve araştırmanın planlama alanı ve yakın çevresi şeklinde tanımlamaktadır. Oysaki burada öyle bir bilgi ve veri bulunmamaktadır.

Eşik Analizinin Yönetmelik çerçevesinde yapılmadığı,

Uygulama İmar Planı Plan Açıklama Raporu ile Nazım İmar Planı Plan Açıklama Raporunun aynı olduğu, bunun Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde belirtilen plan raporu maddesine uygun yapılmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlık makamının 27.10.23 tarih ve 7799666 Sayılı Olur’u ile 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 102. Maddesi uyarınca onaylanan Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahalleleri sınırları içinde kalan, TOKİ ve hazine taşınmazların bulunduğu alanda 11.10.2017 tarih ve 4650 sayılı Başbakanlık Makam Olur'unca TOKİ adına kamulaştırma işlemlerinin başlanılan, kamulaştırma sahasında TOKİ tarafından sanayi amaçlı imar planlarının yapılması ve akabinde imar uygulamasının yapılması, mahsuplaşmanın gerçekleştirilmesi ile kamulaştırmaya konu taşınmazların S.S İleri Teknoloji Sanayi Toplu Yapı Kooperatifine devri hususlarında TOKİ ile ilgili Kooperatif arasında 29.11.2017 tarihli protokolün imzalandığı, TOKİ tarafından Ülke ekonomisine katkı sağlayacak, organize sanayi alanlarının geliştirilmesine yönelik hedef doğrultusunda Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahalleleri (1127 parsel ve çevresi) Sanayi Alanına ilişkin hazırlanan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değerlendirilmek üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunulduğu, Bursa İli, Kestel İlçesi, Soğuksu ve Seymen Mahallerinde (1127 parsel ve çevresi) TOKİ tarafından hazırlanan "Sanayi ve Depolama Alanı" amaçlı Bursa İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği (H 22 plan paftası ve Plan Değişikliği Gerekçe Raporu) ile "Sanayi Alanı" amaçlı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve "E=1.00 ve Yençok= serbest" yapılaşma koşullu Sanayi Alanı amaçlı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı ve Plan Açıklama Raporları Cumhurbaşkanlığı 1 No’lu Kararnamesi'nin 97 (ğ) ve 102 maddesi ile 3194 sayılı Kanunun 9. Maddesi hükümleri uyarınca Bakanlığınızca onaylanarak ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtımının yapıldığı ve askıya çıkarılmak üzere dağıtımı yapılan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği, 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının, tekrar incelenerek değerlendirilmesi için ilan-askı sürecinin bu aşamada kesilmesine ihtiyaç duyulduğundan askı sürecinin sonlandırılması hususu ilgili kurum ve kuruluşlara bildirildiği, gerekli inceleme ve değerlendirmeler sonucunda Onaylı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ve plan değişikliği gerekçe raporu, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı (ÇDP-161033278) ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı paftaları ile plan açıklama (NİP-161033016) (UİP-161033017) raporlarının yeniden askıya çıkarılması uygun görülmüş olduğu Bakanlığınızın (Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü) 18.04.2024 tarih ve 9283549 sayılı yazısı ile bildirilmiş olup 22.04.2024 tarihinde İl Müdürlüğünüz ilan panosunda ve internet siteniz olan http://www.csb.gov.tr/iller/bursa web adresinde 1 (bir) ay süre ile askıya çıkarılan 1/100 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğine, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planına, 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planına itiraz etmekte ve itirazımızın değerlendirilmesini talep etmekteyiz.

Gereğini bilgilerinize arz ederiz.